کشور ایران پتانسیل بزرگ گیاهان دارویی است. تنوع اکولوژیکی زیاد درایران، چیزی در حدود تمام قاره اروپا است. به دلیل شرایط آب و هوایی (١١ اقلیم از ١٣ اقلیم جهان) و جغرافیای سیاسی که دارد، قادر است به جایگاه مهمی در بازار جهانی این صنعت دست یابد. سهم تجارت جهانی از فروش محصولات گیاهان دارویی حدود ۱۲۴ میلیارد دلار بوده است که سهم کشور ما حدود ۶۰ میلیون دلار میباشد که این مقدار کمتر از نیم درصد کل تجارت جهانی است.
متکی بودن اقتصاد ایران بر درآمدهای نفتی و تاثیر پذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی، آسیب پذیری اقتصاد کشور را موجب شده است. یکی از راههای مقابله با این چالش ، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصاد داخلی سبب افزایش صادرات غیر نفتی میشود. در این میان محصولات جنگلی، مرتعی و گیاهان دارویی و صنعتی علاوه بر نقش خاصی که در اقتصاد داخلی دارند میتوانند تاثیر به سزایی در امر صادرات غیر نفتی داشته باشند.
آنچه در حال حاضر باعث رکود مصرف گردیده عدم فعالیت بخشهای تحقیقات صنعتی درزمینه پژوهش و ساخت محصولات گیاهی جدید بوده است. با اینکه هر ساله بیش از۹۰۰۰ نوع فرآورده گیاهی در کشورهای اروپایی و آمریکا فرموله و به بازار عرضه میشود، کشور ما مانند ۵۰ سال گذشته بیشتر در زمینه تولید عرقیات گیاهی و طی دهه گذشته در تولید حدود ۱۷۰ نوع داروی گیاهی سرمایه گذاری نموده که تنها در بازار داخلی به فروش رسیده است.
اوج کارآمدی یک بازاریابی موفق زمانی است که فرهنگ سازی و افزایش مصرف در سطح عامه مردم از طریق ترویج و نه تبلیغات انجام گیرد. استاندارد نبودن و عدم کنترل کیفی و کمی داروهای گیاهی، نبود بازار داخلی مناسب بهدلیل عدم تجویز پزشکان و سیستم توزیع نا مناسب (عطاریها) و عملکرد ضعیف برخی از تجار ایرانی، ضعف در فنآوری و تهیه داروهای گیاهی، عدم آگاهی زارعان از اصول صحیح کشت و بهرهبرداری؛ خشک کردن؛ سیستم بستهبندی؛ انبارداری و انبارسازی، ضعف در اطلاع رسانی و نبود صنایع تبدیلی در مناطق مختلف رویش این گیاهان از جمله عوامل موثر در بروز اقتصاد ضعیف گیاهان دارویی میباشد. متاسفانه اکنون در کشور تنها کمتر از پنج درصد گیاهان دارویی مورد استفاده قرار میگیرد و بیشتر گیاهان دارویی به صورت عمده از کشور خارج میشود و با قیمت بالا به صورت فرآوری شده باز میگردد که این یک نقطه ضعف بزرگ به حساب میآید. یکی دیگر از مشکلات در زمینه تجاری سازی اینست که بایستی کار تیمی صورت گیرد. به طور مثال بایستی تعاملی مؤثر بین متخصصین علم داروسازی، کشاورزی و نیز پزشکان جهت تجویز داروهای گیاهی صورت گیرد.
جهت بررسی و مطالعه بیشتر در این زمینه، برخی مقالات مرتبط ضمیمه گردیده است.